9 เทคนิคการเลือกใช้ Rack แบบต่าง ๆ

เริ่มต้นการจัดคลังสินค้าด้วยการเลือกใช้ Rack ในแต่ละรูปแบบให้เหมาะกับสินค้าแต่ละประเภท

พื้นที่คลังสมบัติในองค์กรหรือธุรกิจใด ๆ ก็คงหนีไม่พ้น คลังสินค้า โกดังสินค้า ที่จะต้องให้ความสำคัญ จัดเก็บจัดวางสินค้าให้เป็นระเบียบ ค้นหาง่าย เคลื่อนย้ายสะดวก รักษาสินค้า อะไหล่ วัตถุดิบ รวมถึงทรัพย์สินลูกค้าให้ปลอดภัย ครบถ้วน ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ต้องประกอบด้วยระบบคลังสินค้า การจัดคลังสินค้า ชั้นวาง shelf rack พาเลท อุปกรณ์ต่าง ๆ ที่มีคุณภาพ รวมทั้ง การทำระบบ automated warehouse , smart warehouse ที่เป็นการนำเอาความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมาช่วยเสริมให้องค์กรจัดการกับสินค้าได้อย่างลงตัว เพิ่มความสะดวกสบาย ทำงานได้ง่าย รวดเร็วขึ้น ลดความผิดพลาด และสามารถลดต้นทุนได้ในระยะยาว บทความนี้จะพาทุกท่านไปที่จุดเริ่มต้นในการจัดการสินค้าในคลังสมบัตินี้ด้วยการเลือกใช้ Rack กันก่อน กับบทความเรื่อง “เทคนิคการเลือกใช้ Rack แบบต่าง ๆ ” ไปติดตามกันได้เลย

Rack เป็นชั้นวางสินค้า อะไหล่ วัตถุดิบ ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ในคลังสินค้า มีขนาดใหญ่ กว้าง กว่า Shelf ซึ่งมีหน้าที่วางของเช่นกัน แต่จัดวางสินค้าได้มากกว่า รองรับน้ำหนักได้มากกว่า มีความแข็งแรง ทนทานสูง ใช้วางได้ทั้งสินค้าขนาดต่าง ๆ และพาเลท ช่วยเสริมประสิทธิภาพในการจัดคลังสินค้า จัดเก็บสินค้า เพิ่มความปลอดภัย ความสะดวกสบายในการทำงาน มีความสำคัญกับระบบคลังสินค้าในอุตสาหกรรม รวมทั้งค้าปลีก ค้าส่ง ซึ่งมีหลากหลายรูปแบบต้องเลือกใช้ให้เหมาะสมเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการทำงานของระบบคลังสินค้า

9 เทคนิคการเลือกใช้ Rack แบบต่าง ๆ ในระบบคลังสินค้า

1. ทำความรู้จัก ลักษณะ Rack แบบต่าง ๆ ที่ใช้ในระบบคลังสินค้าเพื่อให้สามารถเลือกใช้ให้เหมาะกับสินค้าให้มากที่สุดเพื่อความสะดวกในการใช้งาน
   • Micro Rack เป็นชั้นวางที่รับน้ำหนักได้ประมาณ 100-400 กิโลกรัมต่อชั้น ชั้นวางสินค้าชนิดนี้มักพบได้จากการวางสินค้าหน้าร้าน ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านสะดวกซื้อ สต็อกหลังร้าน หรือคลังสินค้าทั่วไป เช่น การวางอะไหล่ เครื่องมือเพื่อรอการเบิกจ่าย การวางวัตถุดิบเพื่อรอการผลิต การวางสินค้าเพื่อรอการนำจ่าย การวางเอกสารเพื่อจัดเก็บของแผนกบัญชี เอกสาร ISO ชิ้นส่วนยานยนต์ ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ ยา เป็นต้น ประกอบง่าย เคลื่อนย้ายสะดวก ใช้พื้นที่น้อย ใช้ได้ทั้งบ้าน ออฟฟิศ คลังสินค้า โรงงานผลิต
   • Medium Rack เป็นชั้นวางสินค้าและวัสดุขนาดกลาง รับน้ำหนักได้ประมาณ 500 กิโลกรัมต่อชั้น เป็นการเพิ่มพื้นที่จัดเก็บบนชั้นวางด้านบนอีก 1 ชั้น เพื่อวางสินค้าขายหรือโชว์สินค้า มักใช้วางสินค้าเพื่อรอการขายและเบิกไปใช้งาน เช่น ร้านค้าส่งต่าง ๆ ร้านฮาร์ดแวร์ คลังสินค้าในโรงงานผลิต ชิ้นส่วนอะไหล่ เป็นต้น
   • Large Rack / Long Span Rack เป็นชั้นวางสินค้าที่ปูด้วยไม้หรือเหล็ก รับน้ำหนักได้ประมาณ 500-3,000 กิโลกรัมต่อชั้น จัดวางสินค้าเพื่อโชว์หรือขายสินค้า ใช้งานในคลังสินค้าโรงงานอุตสาหกรรม ร้านฮาร์ดแวร์ ร้านค้าส่ง โดยวางสินค้าได้ทั้งแบบชิ้นหรือแบบกล่องที่วางบนพาเลท Rack รูปแบบนี้มีความยืดหยุ่นในการจัดการพื้นที่จัดเก็บสินค้า สามารถปูพื้นชั้นวางด้วยวัสดุที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็น ไม้อัด เหล็ก ตะแกรง โครงสร้างต่อเติมเป็นแบบ 2 ชั้นได้ เพิ่มพื้นที่ในการจัดเก็บด้านบน
   • Selective Rack / Pallet Rack เป็นชั้นวางแบบเลือกพาเลทได้ เป็น Rack ในแบบที่ใช้กันมากที่สุด โครงสร้างแข็งแรง รับน้ำหนักได้ประมาณ 1-5 ตันต่อชั้น โดยวางสินค้าบนพาเลทที่วางได้บน Rack ชนิดนี้ สะดวกในการตักของโฟล์คลิฟท์เพื่อขนย้าย โดยไม่สนใจเรื่องการจัดเรียงมาก่อนมาหลัง สามารถกำหนดระยะห่าง ความลึก ความกว้าง ความสูง ได้ตามต้องการ ให้เหมาะสมกับพาเลทและพื้นที่คลังสินค้า มีความยืดหยุ่นในการใช้งาน ง่ายต่อการติดตั้งและปรับเปลี่ยน ปรับระยะห่างแต่ละชั้นได้ ใช้สำหรับโรงงานอุตสาหกรรม คลังสินค้าทั่วไป
   • Drive-In Rack / Drive Through Rack ชั้นวางแบบนี้สามารถประหยัดพื้นที่ได้ 50-80% เนื่องจากสามารถวางสินค้าตามแนวลึกได้ รับน้ำหนักได้ประมาณ 1-5 ตันต่อชั้น ใช้จัดเก็บสินค้าปริมาณมาก ประเภทเดียวกันในแต่ละช่อง โดยสามารถจัดเก็บในรูปแบบเข้าด้านหน้าและออกด้านหลังได้ มีช่องทางให้รถโฟล์คลิฟท์ด้านหลังง่ายต่อการเบิกจ่ายแบบ LIFO ทำให้สินค้าในระบบคลังสินค้าหมุนเวียนได้ดี
   • Long Profile Rack เป็นชั้นวางสำหรับสินค้าที่มีความยาวพิเศษ เช่น เหล็กกล่อง ท่อสแตนเลส อลูมิเนียมเส้น แผ่นไม้ เป็นต้น หรือสินค้าที่มีลักษณะเป็นวงแหวนอย่างแกนเพลา โครงสร้างเบา รับน้ำหนักได้ประมาณ 1-5 ตันต่อชั้น พื้นที่จัดเก็บเปิดโล่ง มีการโหลดสินค้า 2 แบบ คือ Front Load และ Side Load
   • Slide Rack เป็นชั้นวางแบบลิ้นชักดึงเข้าออกได้ ใช้สำหรับสินค้าที่มีน้ำหนักมากแต่ขนาดเล็ก เช่น แม่พิมพ์ เหล็กตัน ชิ้นส่วนอะไหล่มอเตอร์ เป็นต้น มักใช้งานร่วมกับรอก เครน น้ำหนักได้ประมาณ 0.5 – 4 ตันต่อชั้น
   • Push back rack เป็นชั้นวางสำหรับสินค้าที่มีการหมุนเวียนแบบ LIFO สินค้าที่มีอายุจำกัด ต้องการใช้พื้นที่คลังสินค้าให้คุ้มค่าที่สุด
   • Mobile Rack เป็นชั้นวางแบบเคลื่อนที่ วางบนฐาน ติดตั้งบนรางฝัง ใช้มอเตอร์เป็นตัวเคลื่อนย้าย เลื่อนไปมาบนราง ใช้สำหรับระบบคลังสินค้าที่มีพื้นที่จำกัด พบกับงานอุตสาหกรรมประเภทสี สารเคมี ชิ้นส่วนยานยนต์ ผลิตงานไฟฟ้า อุตสาหกรรมห้องเย็น ไม่เหมาะกับสินค้าที่ต้องการเข้าถึงหลายชั้นพร้อมกัน
2. สินค้า ผลิตภัณฑ์ อะไหล่ วัตถุดิบ ของเรา เข้ากันได้และเหมาะสมกับ Rack ลักษณะใด
   • น้ำหนัก ต้องทำการคำนวณน้ำหนักของที่จะวางต่อชิ้น สามารถวางได้กี่ชิ้น น้ำหนักรวมสูงสุดเท่าไร Rack แบบใดที่รองรับน้ำหนักทั้งหมดได้ ต้องการวางกี่ชิ้น สามารถวางได้หรือไม่ การกระจายน้ำหนักเป็นไปอย่างเหมาะสมเพียงใด ให้พิจารณาเรื่องนี้เป็นสำคัญเพื่อความปลอดภัย
   • ขนาด/รูปร่าง หากสินค้าขนาดเล็ก เบา ก็ไม่ใช่ปัญหาใหญ่ แต่หากสินค้าเล็กแต่มีน้ำหนักมาก ก็ต้องเลือก Rack ที่เหมาะสม แต่หากสินค้ามีขนาดใหญ่ รูปร่างแตกต่าง หรือยาวพิเศษ ต้องมีการพิจารณาเรื่องพื้นที่และอุปกรณ์เสริมเช่นการใช้รอกใช้เครนร่วมในการจัดการคลังสินค้านั้นด้วย
   • จำนวน ในการออกแบบคลังสินค้า จะรวมถึงการออกแบบ Rack วางสินค้าไปด้วย ความต้องการในการวางสินค้าบน Rack มากน้อยเพียงใด หากต้องการวางในปริมาณมาก Rack สามารถรองรับทั้งขนาดและน้ำหนักได้หรือไม่ หากไม่ได้จำนวนที่ลูกค้าต้องการสามารถรับได้จำนวนเท่าไรต่อชั้น ต้องมีการคำนวณและปรับให้เหมาะสมกับสินค้าแต่ละชนิดมากที่สุด เพื่อความสะดวกในการทำงาน ใช้พื้นที่จัดวางได้อย่างคุ้มค่า
   • ชนิด/ประเภท สิ่งที่จะต้องการจัดเก็บบน Rack ในระบบคลังสินค้า มีหลากหลายเพียงใด สัมพันธ์กับจำนวนหรือไม่ สินค้ามีหลายชนิด แต่ละชนิดมีเพียงเล็กน้อย หรือสินค้ามีไม่กี่ประเภท แต่แต่ละประเภทมีปริมาณมาก ต้องนำมาเป็นข้อพิจารณาในการเลือก Rack ที่จะใช้งานด้วย
   • พาเลท พิจารณาร่วมด้วยว่าจะใช้พาเลทที่มีอยู่เดิม หรือซื้อเพิ่มเติมใหม่ พาเลทรับน้ำหนักสินค้าโดยรวมได้หรือไม่ จะใช้พาเลทวางบน Rack หรือไม่ แนวใด วางได้กี่ชั้น ถ้าต้องการวางจะสามารถวางบน Rack ได้หรือไม่ ระยะการวางต้องเผื่อพื้นที่ว่างสำหรับการวางและหยิบสินค้าด้วย
3. ขนาดพื้นที่สำหรับการจัดคลังสินค้า มีผลต่อการเลือกขนาดของ Rack ซึ่งต้องสัมพันธ์กันกับลักษณะของสินค้า ขนาดของรถโฟล์คลิฟท์ ความสูงของเพดาน ลักษณะโครงสร้างของพื้นที่ ยิ่งหากองค์กรหรือโรงงานใดมีพื้นที่อย่างจำกัด ต้องพิจารณาให้ถ้วนถี่ เลือก Rack ที่สามารถใช้พื้นที่ได้อย่างคุ้มค่ามากที่สุด รวมไปถึงทางเข้าทางออก ขนาดประตู ต้องสามารถใช้งานร่วมกันได้ทั้งหมด
4. ความถี่ในการเบิกจ่ายใช้งาน เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาร่วมในการเลือกใช้ Rack ในระบบคลังสินค้าด้วยเช่นกัน การเบิกจ่ายบ่อยครั้ง Rack ต้องหยิบง่าย ใช้งานสะดวก อาจไม่ได้คำนึงเรื่อง FIFO มากนัก
5. ระบบการจัดการคลังสินค้าที่ใช้ปัจจุบัน มีรถโฟล์คลิฟท์ช่วยยกด้วยแรงงานคนหรือ AI เข้ามาช่วย อัปเกรดเป็นระบบ smart warehouse , automated warehouse พิจารณา Rack ที่รองรับกับการทำงานได้ โหลดที่รถยก ระยะยกสูง การกลับรถ มีพื้นที่สำหรับทางขนย้ายเพียงใดต้องให้สอดคล้องกัน หากมาแก้ปัญหาภายหลังจะเป็นเรื่องที่ยากลำบากมาก
6. การหมุนเวียนสินค้า ในกรณีสินค้าหรือผลิตภัณฑ์นั้นต้องมีการหมุนเวียนเข้าออกระบบคลังสินค้าอย่างรวดเร็ว ต้องพิจารณาเลือก Rack ที่ตอบสนองการจัดการแบบ FIFO ได้เป็นอย่างดี มีความคล่องตัวสูง
7. ข้อจำกัดบางประการของสินค้าที่วาง เช่น สินค้าอันตราย สารเคมี ซึ่งอาจต้องพิจารณาข้อควรระวังต่าง ๆ ในการเลือกใช้ Rack ร่วมด้วย ส่งผลไปถึงระบบความปลอดภัยที่ Rack ควรมีเพิ่มเติม เช่น การ์ดป้องกันไม่ให้เสา Rack ถูกกระแทก ราวกันตก ตัวล็อกพาเลท ป้ายเตือน ป้ายชี้บ่งต่าง ๆ เป็นต้น
8. วัสดุที่ใช้ผลิต Rack ต้องมีคุณภาพ แข็งแรง ทนทาน รับน้ำหนักพาเลท สินค้า ได้ตามสเปกที่ต้องการ มีทั้งแบบ เหล็กชุบกัลวาไนซ์ มีความทนทาน ป้องกันสนิม ใช้กับพื้นที่ที่มีความชื้น หรือเหล็กเคลือบสี ให้สีสันสวยงาม เป็นระเบียบ สามารถลดการกัดกร่อนจากสภาพแวดล้อมได้
9. การวางแผนรองรับ ก่อนการเลือกใช้ Rack แบบใด พิจารณาถึงแผนในอนาคต มีความต้องการการขยับขยายคลังสินค้าหรือไม่ มีการเตรียมการเพื่อรองรับการทำ automated warehouse ,smart warehouse หรือไม่ หากมีความเป็นไปได้ อาจต้องเตรียมการให้พร้อม เพื่อไม่ให้เสียค่าใช้จ่ายซ้ำซ้อน ทำให้คุ้มค่าได้ในระยะยาว

Rack เป็นอุปกรณ์เริ่มต้นในการจัดคลังสินค้าให้มีความเป็นระเบียบ จัดเก็บสินค้าให้มีความปลอดภัย เบิกจ่ายได้ง่าย ขนย้ายสะดวก จึงควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับสินค้าและทิศทางความต้องการของธุรกิจ โดยข้อคำนึงสำคัญก็คือความปลอดภัย ทั้งชีวิตและทรัพย์สิน

บริษัท เอช เทค เทคโนโลยี จำกัด AECTEC ผู้นำด้านคลังสินค้าอัตโนมัติ เชี่ยวชาญการออกแบบคลังสินค้า การจัดคลังสินค้า การจัดการสินค้าคงคลัง ระบบคลังสินค้า Smart Warehouse Rack วางสินค้า ที่มีประสบการณ์มากว่า 15 ปี เราพร้อมให้คำปรึกษา วางแผน ออกแบบ ติดตั้ง บริการหลังการขายแบบครบวงจร จากวิศวกรมืออาชีพ ด้วยการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ เพื่อตอบโจทย์ตามความต้องการลูกค้า สนับสนุนการพัฒนาศักยภาพได้อย่างยั่งยืน ในราคายุติธรรม

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่

บริษัท เอช เทค เทคโนโลยี จำกัด

503 ถ.พระราม 2 แขวงแสมดำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ 10150
โทร. 089-771-8589
Email: acetec@acetec.co.th

LINE : @acetec